Kết quả thống kê các giao dịch nhà đất tại Ngân hàng phát triển nhà TP.HCM từ 1998 – 2001 cho thấy chỉ có 32% số giao dịch không xảy ra rủi ro. Còn lại 68% có rủi ro có thể chia thành tám nhóm trong đó có những giao dịch bị vướng nhiều hơn một loại rủi ro.
- Nhóm rủi ro liên quan đến quy hoạch: Nhà đất hợp pháp, đủ thủ tục nhưng lại vướng quy hoạch, lộ giới, giải tỏa… Ðiều đáng chú ý là nhiều quy hoạch công bố sau khi xác lập sở hữu làm người mua- bán phải hủy dự định. Loại này không thống kê được số liệu cụ thể.
- Nhóm rủi ro do nhà đất chưa hoàn chỉnh về thủ tục pháp lý, ví dụ như nhà chưa hoá giá, chưa hợp thức hoá xây dựng, chưa giải quyết xong về đồng sở hữu… Nhóm này chiếm tỷ lệ 49%.
- Nhóm rủi ro do bên bán không xuất trình được giấy tờ chính phần lớn do đang thế chấp. Nhóm này chiếm tỷ lệ 15%.
- Nhóm rủi ro do tranh chấp chủ yếu là tranh chấp đồng sở hữu hoặc nhà bên cạnh. Nhóm này chiếm tỷ lệ 4%.
- Nhóm rủi ro do tư cách bên bán: ví dụ như bên bán đang mắc nợ, thay đổi ý kiến trong quá trình bán… Nhóm này chiếm tỷ lệ 12%.
- Nhóm rủi ro do tư cách bên mua, ví dụ khả năng thanh toán bị biến động, bên mua thay đổi ý định… Nhóm này chiếm tỷ lệ 8%.
- Nhóm rủi ro do thay đổi trạng thái chuyển dịch sở hữu (ví dụ bên mua lại bán lại ngay khi đang mua…). Nhóm này chiếm tỷ lệ 3%. 8. Nhóm rủi ro do cơ quan nhà nước thụ lý hồ sơ (ví dụ như vẽ hiện trạng sai, tính thuế sai…). Chiếm tỷ lệ 2%.
(Nguồn: Theo tài liệu của KTS Nguyễn Tiên Quang, tổng giám đốc công ty cổ phần An Cư – Ðông Á)
3 cách chống rủi ro
- Hai bên mua – bán phải hiểu rõ như nhau về đặc điểm của bất động sản, về tình trạng pháp lý của bất động sản và dự liệu phát sinh.
- Giao dịch đúng pháp luật. Dù nhà – đất đưa ra giao dịch chưa có đủ giấy tờ thì cũng phải giao dịch hợp pháp theo đúng quy định của Nhà nước.
- Nên giao dịch qua ngân hàng. Ngân hàng vừa có chức năng trọng tài, thanh toán vừa có thể hỗ trợ vốn.
(Lược ghi tại hội thảo Giao dịch bất động sản: an toàn và rủi ro do Báo SGGP, Hiệp hội bất động sản – nhà đất VN tổ chức ngày 28.3 tại TP.HCM)
Theo SGTT